CANCER-ID

Συμμετοχή του ΕΚΠΑ στην Ευρωπαϊκή κοινοπραξία με σκοπό την επικύρωση βιοδεικτών υγρής βιοψίας για τον καρκίνο

Το ερευνητικό πρόγραμμα CANCER-ID αποτελεί μια νέα διαμορφωμένη Ευρωπαϊκή κοινοπραξία, χρηματοδοτούμενη από το Innovative Medicines Initiative (IMI), με 33 συνεργάτες από 13 χώρες, που ως σκοπό έχει την καθιέρωση προτύπων μεθοδολογιών για την κλινική επικύρωση της ανίχνευσης καρκινικών βιοδεικτών μέσω υγρής βιοψίας. Το πρόγραμμα αυτό επιδιώκει την συνεργασία ειδικών από την ακαδημαϊκή και κλινική έρευνα, καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και διαγνωστικών και φαρμακευτικών εταιριών, παρέχοντας την δυνατότητα για την καθιέρωση της υγρής βιοψίας στην κλινική πράξη. Η διεθνής κοινοπραξία συντονίζεται από τον Καθ. Klaus Pantel, (Head of the Department of Tumor Biology at the University Medical Center Hamburg-Eppendorf, Germany), και τον Καθ. Leon Terstappen, (Head of the Department of Medical Cell Biophysics at the University of Twente, the Netherlands), καθώς και από την Φαρμακευτική Εταιρεία Bayer HealthCare και την Εταιρεία Διαγνωστικών Menarini. Η συνολική χρηματοδότηση του προγράμματος για πέντε συνεχή έτη ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 14.5 εκατομμυρίων ευρώ.

Το ΕΚΠΑ συμμετέχει στο πρόγραμμα CANCER-ID μέσω της ερευνητικής ομάδας της Καθ. Ε. Λιανίδου. Η κ. Ε. Λιανίδου, Καθηγήτρια Αναλυτικής Χημείας – Κλινικής Χημείας, στο Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ με την ερευνητική ομάδα της έχει συνεισφέρει σημαντικά κατά την διάρκεια των τελευταίων 15 ετών στον τομέα ανάπτυξης και καθιέρωσης της υγρής βιοψίας σε διεθνές επίπεδο, καθώς έχει αναπτύξει και αξιολογήσει σε αναλυτικό και κλινικό επίπεδο πρωτοπόρες και καινοτόμες τεχνολογίες για την ανίχνευση και τον μοριακό χαρακτηρισμό κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων, ctDNA και circulatingmiRNAs αλλά και στην διοργάνωση τριών επιτυχημένων διεθνών συνεδρίων στον τομέα της υγρής βιοψίας (http://www.actc2014.org/). Η ερευνητική δραστηριότητα της ομάδας Ανάλυσης Κυκλοφορούντων Καρκινικών Κυττάρων με επικεφαλής την Καθ. Ε. Λιανίδου, στο Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών (Website: en.actc-lab.chem.uoa.gr/), έχει αποφέρει σημαντικές δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, και σημαντικές συνεργασίες με ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Σκοπός του προγράμματος

Ο σκοπός του προγράμματος CANCER-ID είναι να γεφυρώσει τη βασική έρευνα εστιάζοντας σε νέες μεθόδους για την ανίχνευση και το μοριακό χαρακτηρισμό των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων και νουκλεϊκών οξέων με την ανάπτυξη αξιόπιστων και επικυρωμένων μεθοδολογιών οδηγώντας στην εφαρμογή της υγρής βιοψίας στην κλινική ρουτίνα. Το CANCER-ID είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα προγράμματος κατά το οποίο μια μεγάλη έμπειρη ομάδα ειδικών στον τομέα της υγρής βιοψίας από όλη την Ευρώπη θα συνεργασθεί με σκοπό την επικύρωση προχωρημένων τεχνολογιών και θα ανοίξει τον δρόμο για την εφαρμογή τους στην εξατομικευμένη θεραπεία, με σκοπό την καλύτερη θεραπευτική αγωγή του ασθενούς.

Λίγα λόγια για την υγρή βιοψία

Η υγρή βιοψία (Liquid Biopsy) αποτελεί σήμερα την αιχμή του δόρατος στην έρευνα του καρκίνου, και ενδείκνυται για τις περιπτώσεις εκείνες όπου η κλασική βιοψία του όγκου καθίσταται δύσκολη έως αδύνατη, ενώ παράλληλα επιτρέπει τόσο την παρακολούθηση της εξέλιξης της ασθένειας σε πραγματικό χρόνο, όσο και αυτή της αποτελεσματικότητας της θεραπείας βελτιώνοντας δυνητικά την θεραπευτική επιλογή. Η ανάλυση του μοριακού προφίλ του όγκου που προέρχεται από κυκλοφορούντα κύτταρα και νουκλεικά οξέα στο περιφερικό αίμα προσφέρει μια καινοτόμο μη-επεμβατική προσέγγιση, η οποία επιτρέπει τη συνεχή λήψη πληροφοριών σχετικά με την διάγνωση και την ανταπόκριση στην θεραπεία ασθενών με καρκίνο σε πραγματικό χρόνο.

Η ανίχνευση των καρκινικών βιοδεικτών (tumor biomarkers) μέσω της υγρής βιοψίας αποτελεί ένα χρήσιμο και αξιόπιστο εργαλείο για την σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου. Το περιφερικό αίμα αποτελεί μία σημαντική πηγή πληροφορίας για την πρόγνωση, παρακολούθηση και θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο καθώς σημαντικοί βιοδείκτες μπορούν να ανιχνευθούν σε αυτό. Συγκεκριμένα η ανίχνευση, καταμέτρηση και ο μοριακός χαρακτηρισμός των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων (Circulating Tumor Cells, CTCs), η ανάλυση μεταλλάξεων συγκεκριμένων γονιδίων και γενετικών αλλαγών στο ελεύθερο κυκλοφορούν καρκινικό DNA (circulating tumor DNA, ctDNA) καθώς και η ανίχνευση συγκεκριμένων κυκλοφορούντων microRNAs (circulating miRNAs) στο περιφερικό αίμα αποτελούν μία σημαντική μη-επεμβατική πηγή πληροφορίας για το προφίλ των όγκων ασθενών με καρκίνο.

Για περισσότερες πληροφορίες για το CANCER-ID επισκεφτείτε την ακόλουθη ιστοσελίδα: www.cancer-id.eu

---